De kaarten op deze pagina komen van de website annodrenthe.nu. Op deze website kun je een locatie in Drenthe opzoeken en de kaarten per tijdsperiode aanvinken. Zo krijg je dus een goed beeld van de veranderingen in het gebied. De informatie onder de kaarten is deels een analyse van de kaarten en deels kennis die we dankzij het interview met de Historische Vereniging Nijeveen hebben verworven. Kaart 1

Op de eerste foto zie je Nijeveen rond 1600. Zoals je kunt zien is het gebied wat 'Nieveen' heet nog erg leeg. Er zijn een aantal bomen te zien, en een aantal huisjes, maar de ontginning vanaf een ontginningsbasis is nog niet begonnen. De kaart uit 1600 is een erg globaal geschetste kaart. Het is niet erg gedetailleerd, iets wat we in latere kaarten wel terug zien.

Kaart 2

De tweede foto laat Nijeveen zien in het jaar 1800. Hier is de ontginningsbasis te zien waaraan de huizen in het toenmalige Colderveen en Nijeveen staan. Vanaf deze basis is het veen in de omgeving ontgonnen. De omgeving van Colderveen en Nijeveen is in smalle stroken ontgonnen. Boeren bezaten vaak verschillende smalle stroken land die niet aan elkaar grensden. Colderveen en Nijeveen vallen beide onder Nijeveen, maar er bestaat al van oudsher een scheiding tussen deze twee 'dorpen'. In principe is het één dorp/één gebied, maar de inwoners van Colderveen en Nijeveen denken hier heel anders over.

Kaart 3

De derde kaart is de kaart van Nijeveen in 1850. Waar op de vorige kaart de Nijeveense en Colderveense bovenboeren al te zien waren, is dit op de kaart van 1850 nog veel duidelijker. De bovenboeren zijn op een evenredige lijn van Nijeveen en Colderveen naar het noorden verhuisd. Hier was nog niet veel land ontgonnen, en dit gaf de bovenboeren de kans om land te ontginnen en grotere stukken land te bezitten. Kolderveen wordt vanaf nu ook met een K geschreven. Samenvattend omvat het dorp/de regio Nijeveen dus de volgende onderdelen: Kolderveen, de Kolderveense bovenboeren, Nijeveen en de Nijeveense bovenboeren.

Kaart 4

De vierde kaart laat Nijeveen in 1900 zien. Er is in die vijftig jaar niet veel veranderd. Alle bewoning bevindt zich nog steeds op de twee ontginningsbasissen. Ook de verkaveling is nog steeds als vroeger, in smalle stroken.

Kaart 5

De vijfde kaart is een wat recentere kaart, die van 1940. Hier kun je heel duidelijk op zien dat de ruilverkaveling is begonnen. De kavels zijn opnieuw ingedeeld, en veel minder smal dan dat ze vroeger waren. De kavels zijn nog steeds langgerekt, maar er zijn meerdere kavels aan elkaar 'vastgeplakt', waardoor je een breder stuk land hebt om te bebouwen of om vee op te laten lopen.

Kaart 6

Op de kaart van nu is die ruilverkaveling ook duidelijk te zien. Bredere kavels dan in 1800. Ook het centrum van het dorp is sinds 1940 aanzienelijk uitgebreid. Er is in Nijeveen echt een vierkant centrum van huizen (oude huizen en nieuwbouwhuizen) ontstaan.